google-site-verification: google211efba57db79d47.html ΜΙΚΡΟ...ΣΚΟΠΙΟ: Οι προτεστάντες με τα τσαντόρ

Search This Blog

Friday, December 18, 2009

Οι προτεστάντες με τα τσαντόρ

Συνέχεια του γνωστού διαλόγου στο Αντίβαρο (εδώ το πλήρες κείμενό του, υπογράφω ως Γιάννης Μικρός). Αυτή τη φορά σχόλιο πάνω στο άρθρο "H σύγχρονη εικονομαχία και ο βορειοατλαντικός νεοϊμπεριαλισμός" του Δρος Κωνσταντίνου Γρίβα, στο περιοδικό "ΜΕΤΡΟΠΟΛΙΤΑΝ", τεύχος 91/29-11-09, σελ. 33.  Στο post που ακολουθεί, ο σχολιασμός του συγκεκριμένου άρθρου

Ενδιαφέρον πράγματι το άρθρο του κ. Γρίβα με ισχυρότερο σημείο του τις εύστοχες επισημάνσεις του για την Φινλανδική περίπτωση. Προφανώς, διαφωνώ κι εγώ με την δικαστική απόφαση η οποία προκάλεσε τον διάλογο - τα είπαμε αυτά.

Πάντως ίσως χρειάζονταν μερικές διευκρινήσεις. Για παράδειγμα για την θέση του κ. Γρίβα ότι [.....η εμμονή στα σύμβολα περνάει ένα έμμεσο αλλά ξεκάθαρο μήνυμα ότι οι θρησκείες που δίνουν λιγότερη έμφαση στα σύμβολα ή και τα αρνούνται εντελώς, όπως είναι το Ισλάμ, είναι εξ' αντικειμένου, περισσότερο φιλελεύθερες και λιγότερο καταπιεστικές από το Χριστιανισμό. ].

Δεν μου φαίνεται ισχυρή η πρόταση αυτή. Δεν βλέπω δηλαδή ότι "...η εμμονή στα σύμβολα..." (εμμονή υπέρ ή κατά αυτών) περνάει αυτοδικαίως κάποιο μήνυμα. Ειδικώς αν δεν προσδιοριστεί ποιοί επιμένουν και για ποιά σύμβολα. Αν - στο πνεύμα του άρθρου - υποτεθεί ότι αυτοί που εμμένουν είναι οι βορειοευρωπαίοι, τότε δεν μπορεί να μην παρατηρήσει κανείς ότι παραδόξως η φράση δεν θέτει υπό την κριτική της μιά σύγκριση προτεσταντισμού και καθολικισμού (όπως θα ήταν λογικό), αλλά μιά σύγκριση Ισλάμ και Χριστιανισμού. Γιατί να το κάνουν αυτό οι βορειοευρωπαίοι;

Τώρα, αν "οι εμμένοντες" είναι οι "φονταμενταλιστές της αποχριστιανοποίησης", τότε θα χρειαζόμουν κάτι περισσότερο από την "κυρία φινλανδικής καταγωγής στην Ιταλία" και τις (εύστοχες) επισημάνσεις για την φινλανδική περίπτωση για να αντιληφθώ πως προσδιορίζεται η ομάδα αυτή. Αλλά ακόμα κι αν την δεχόμουν χωρίς πολλές - πολλές αναλύσεις, που άραγε κολάει το πρόκριμα υπέρ του Ισλάμ; Σημειώνω λοιπόν ότι μέχρι εδώ παραμένει κάπως απροσδιόριστο εάν ο κ. Γρίβας αντιπαρατίθεται έναντι:

1) Βορειοευρωπαίων
2) Ισλαμιστών
3) "Φονταμενταλιστών της αποχριστιανοποίησης" ( με ό,τι αυτό σημαίνει, όχι απαραίτητα διαζευκτικό των ανωτέρω)

Ας υποθέσουμε όμως ότι η αντιπαράθεση δεν γίνεται έναντι ομάδων αλλά έναντι θέσεων. Μιά θέση λοιπόν με την οποία επιλέγει να αντιπαρατεθεί ο κ. Γρίβας είναι η συσχέτιση του εσταυρωμένου στις σχολικές αίθουσες (αφ' ενός), με το τσαντόρ και την μπούργκα στις μουσουλμανικές χώρες (αφ' ετέρου). Και την καταρρίπτει βεβαίως (την συσχέτιση) και καλά κάνει και την καταρρίπτει και ευστόχως το κάνει. Αποδεικνύοντας τι όμως ακριβώς;

Αν ο κ. Γρίβας ήθελε να διερευνήσει την "σύγκρουση συμβόλων" και να προσεγγίσει το ζήτημα σε κοντινή συνάφεια με την δικαστική απόφαση την οποία (ορθώς) αμφισβητεί, θα είχε τεράστιο ενδιαφέρον να διαλέξει την μαντίλα - όχι το τσαντόρ. Διότι το θέμα αφορά στις ευρωπαικές σχολικές αίθουσες, διότι είναι ένα υπαρκτό (νομικό, ηθικό, πολιτικό, πολιτιστικό, κλπ κλπ) πρόβλημα από την Γαλλία μέχρι την .... Τουρκία, διότι οι ευρωπαικές σχολικές αίθουσες είναι κρίσιμο σημείο επαφής του χριστιανισμού με τον ισλαμικό κόσμο εντός της Ευρώπης, διότι ακριβώς εκεί θα πρέπει να πάρουμε ως Ευρωπαίοι θέση για το τι θα κάνουμε - τέλος πάντων μιά θέση την οποία θα κληθούμε να εφαρμόσουμε. (Ξέρετε, δεν πιστεύω ιδιαίτερα στην αποτελεσματικότητα της Ευρώπης να επιβάλλει την θέση της στις περιοχές που ελέγχουν οι ταλιμπάν). Και διότι ο διάλογος θα προόδευε έχοντας να χειριστεί ορισμένα σκληρά ερωτήματα: Τι θα κάνουμε τελικά στις ευρωπαϊκές σχολικές αίθουσες;

- Θα έχουμε τον Εσταυρωμένο και θα επιτρέπουμε στα κορίτσια μουσουλμανικών οικογενειών που το επιθυμούν να φέρουν μαντήλα;
- Θα έχουμε τον Εσταυρωμένο και θα απαγορεύουμε την μαντήλα;
- Θα αφαιρέσουμε τον Εσταυρωμένο αλλά θα απαγορεύουμε και την μαντήλα;
- Θα αφαιρέσουμε τον Εσταυρωμένο αλλά θα επιτρέπουμε την μαντήλα;

Αυτό θα ΗΤΑΝ το θέμα ξέρετε. Εν πάσει περιπτώσει δεν προτίθεμαι να το συζητήσω τώρα εφ' όσον δεν τέθηκε, δεν μπορώ όμως να μην επισημάνω ότι ο σχολιασμός του τσαντόρ και της μπούργκας σε σχέση με την απόφαση του δικαστηρίου είναι εκτός θέματος (όπως άριστα το έθεσε και ο ίδιος ο κ. Γρίβας!). Και για την πληρότητα του σχολιασμού ανακεφαλαιώνω:

- Θεωρώ κατατοπιστική την παρουσίαση της φινλανδικής περίπτωσης.

- Δεν μπορώ να κρίνω αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την Φινλανδική περίπτωση για να γενικεύσουμε συμπεράσματα ως προς το εάν ο "σκληρός εθνικισμός" επιτίθεται σε θρησκευτικά σύμβολα. Ο ίδιος ο κ. Γρίβας είναι προσεκτικός στην διατύπωσή του, προσωπικά το σκέπτομαι - πάντα βέβαια υπό την παραδοχή ότι αναφερόμαστε στην Βόρειο Ευρώπη.

- Δεν αμφισβητώ την θέση περί αναμετρήσεως ισχύος μεταξύ Ευρωπαϊκού Βορρά και Ευρωπαϊκού Νότου. Και συμφωνώ ότι ο πρώτος θα θέλει να επιβληθεί στον δεύτερο. Και θα δεχτώ ενδεχομένως ότι η τοποθέτηση αυτή του κ. Γρίβα επιχειρεί να θέσει ένα πολιτικό πλαίσιο για εξηγήσεις.

- Αδυνατώ όμως τελείως να συνδέσω τους φορείς του βορειοευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού με ομάδες που θεωρούν το Ισλάμ "περισσότερο φιλελεύθερο και λιγότερο καταπιεστικό από το Χριστιανισμό". Δεν μπορώ να παρακολουθήσω το συλλογισμό του κ. Γρίβα εδώ.

- Επίσης βρίσκω την φράση του κ. Γρίβα [...είναι στην ουσία ιμπεριαλιστικό ένας αλλοδαπός με κριτήριο "το δικαίωμα του ενός" να επιβάλλει τις πολιτισμικές του αξίες σε μιά κοινωνία..] υπερβολική. Πως το έκανε δηλαδή αυτό ο αλλοδαπός; Κατέβασε τα τάνκς; Ασκησε τρομοκρατία; Προσέφυγε σε ένα ευρωπαϊκό δικαστήριο.

Δεν είμαι ικανοποιημένος από τον τρόπο με τον οποίο τόσο ο κ. Χολέβας όσο και ο κ. Γρίβας εκφράζουν τις διαφωνίες τους με την δικαστική απόφαση. Αμφότεροι αισθάνθηκαν την ανάγκη να επιχειρηματολογήσουν εκτός του θεσμικού - ή έστω πολιτιστικού - ευρωπαϊκού πλαισίου. Ως αυτά να μην είναι απολύτως επαρκή για να την αντικρούσουν και την ανατρέψουν, de jure ή de facto. Κατά βάθος πιστεύω ότι ο διάλογος επί του θέματος μόλις ξεκινά. Αλλά εάν χρειαστεί θα επανέλθουμε.

No comments: